Deel 16: Het Waternix Schandaal

Uitzending  KRO - 22 december 1973 - Nederland 1 - 19.05-19.50 uur

Opnamedata  9 en 10 november 1973 - Studio 3

Tekst  Harrie Geelen

Muziek, arrangementen, orkestratie en muzikale leiding  Joop Stokkermans

Regie  Tineke Roeffen

Productie  René Sleven

Inhoud

Reizend over het land Paay, op weg naar Karnagel, komt er plotseling een faun in een kist naast de pompoen vliegen. Hij biedt de Hamelaars een aantal handspiegels aan, "voor niemendal en een glimlach". Ze nemen de spiegels dankbaar aan maar hebben niet door dat faun Pontius een handlanger is van nix Onno Ratsmodee, een neef van nix Assia. Ook hij is weledelzeergeleerd maar gebruikt zijn kennis alleen om er zelf beter van te worden. Nix Onno woont in grot Karnagel, het huis van Walter van Karnagel, de vader van nix Assia, die naar het Niemendal is vertrokken.

De spiegels die nix Onno maakt zijn afkijkspiegels, waarmee hij kan zien wat de Hamelaars aan het doen zijn. Nix Onno is zeer tevreden als hij de Hamelaars en vooral nix Assia kan bespioneren. In een herberg bekijken ze de spiegels en vragen zich af waarom faun Pontius ze cadeau heeft gedaan. De verhalen over halfdoorlatende spiegels trekken de aandacht van een andere gast: grootvizier Orf, minister van oorlog en vrede uit Grasp. Hij is ook op weg naar Karnagel en probeert erachter te komen waarom de Hamelaars dezelfde bestemming hebben.

Prins Tor merkt dat de grootvizier hen uithoort en breekt het gesprek af door op zijn kleine gezantentoeter te blazen. Nix Assia inspecteert de spiegels zorgvuldig en ziet dat het Paayspiegels zijn, maar niet gemaakt door haar vader. Wanneer ze ontdekt dat het afkijkspiegels zijn laat ze alle spiegels stukslaan. Ze is dan ook vol wantrouwen naar haar neef toe als ze op Karnagel aankomen. Nix Onno wil eigenlijk met de Noorderzon, zijn snelste koffer, vertrekken maar de hebzuchtige nix bedenkt zich als hij hoort dat grootvizier Orf zijn spiegels wil kopen. De minister wil de spiegels gebruiken om oorlog te voeren tegen Bambergen, Aps, Kaan en Sombrië.

Niet veel later arriveert ook de pompoen. Tegenover nix Assia doet nix Onno alsof er niets aan de hand is en uiteraard wil hij hen helpen om via zijn spiegels naar het land van Links en weer terug te reizen. Hij geeft de Hamelaars twee spiegels, één voor de heenreis en één om weer terug te keren. Barend heeft nix Onno en Orf afgeluisterd en gezien dat zij met afkijkspiegels onder andere koningin Madelein bespioneren. Als hij vertelt wat hij gehoord en gezien heeft slaat Aernout de terugkeerspiegel stuk.

Hij houdt een scherf voor het gezicht van nix Onno. Er gebeurt niets zodat voor iedereen duidelijk is dat de terugkeerspiegel vals is. Wanneer ze de spiegel hadden gebruikt hadden ze voorgoed in het land van Links moeten blijven. Op die manier is koning Mink in het land van Rechts terecht gekomen. De ontmaskerde nix Onno Ratsmodee wil vluchten met de pompoen maar door een kleinmaakspreuk wordt deze verkleind en komt hij niet ver.

 

Rolverdeling

• Bertram Bierenbroodspot - Rob de Nijs
• Lidwientje Walg - Loeki Knol
• Hildebrandt Brom - Ab Hofstee
• Aernout Koffij - Martin Brozius
• Verteller - Hans Pauwels
• Prins Tor - Will van Selst
• Barend Stip - Ivo Brautigam
• Kinderen van Hamelen - Koor van Henk van der Velde

Gastrollen

• Waternix Assia van Karnagel - Andrea Domburg
• Nix Onno Ratsmodee - Bob de Lange
• Faun Pontius - Dick Scheffer
• Faun Filistijn - Wim Kouwenhoven
• Grootvizier Orf, minister van oorlog en vrede - Steye van Brandenberg
• Waard - Rens van Dorth
• Koningin Madelein II - Emmy Lopes Dias

Muziekopname
Dick van der Meer

Decorontwerp
Jan Koenraads

Grafische verzorging

Jos van Grieken

Opnameleiding

Leo van Sighem

Regie-assistente

Peggy de Brij

Muziek
Liedjes

• Begintune
  Hans Pauwels, Koor
• Rust is een zeldzame zaak
  Rob de Nijs, Loeki Knol, Ab Hofstee, Martin Brozius, Will van Selst
• Weledelzeergeleerd I
  Rob de Nijs, Loeki Knol, Ab Hofstee, Martin Brozius, Will van Selst, Bob de Lange, Andrea Domburg, Dick Scheffer, Koor
• Weledelzeergeleerd II
  Rob de Nijs, Loeki Knol, Ab Hofstee, Martin Brozius, Will van Selst, Andrea Domburg, Dick Scheffer, Koor

Sfeer- en effectmuziek

• Kofferruimte
  00:06 
• Wezenloos
  00:43
• Conclusie 1
  00:05
• Met de schrik vrij
  00:06
• Tafelmuziek
  02:03
• Conclusie 2
  00:06
• Paniek
  00:05
• Dondersteen
  00:12

Draaiboek

Het complete draaiboek van deel 16, met dank aan Merijn Wijma. Het script is overgetypt voor een betere leesbaarheid, klik op de link om het draaiboek als pdf te bekijken:

Deel 16: Het Waternix Schandaal

Trivia

• Harrie Geelen schreef de rol van nix Onno Ratsmodee speciaal voor Bob de Lange, zoals hij vaker deed als acteurs hadden toegezegd in de serie te willen meespelen.
  
  
• De titel is een woordspeling op het toenmalige Watergate-schandaal, door illegale afluisterpraktijken moest de Amerikaanse president Nixon ('nix Onno') uiteindelijk in 1974 aftreden.
  
  
• Een selectie foto's gemaakt op de set van deze aflevering is te zien op de Beeld en Geluid wiki

Terugkijken en -luisteren
Van deze aflevering is dankzij Harrie Geelen een opname in zwart/wit bewaard gebleven die hij destijds opnam met een van de eerste consumentenvideorecorders. Ongeveer vier minuten in kleur zijn opgenomen in de compilatie van het derde seizoen.

De originele opnamen van de liedjes uit dit deel zijn niet bewaard gebleven. Voor "Rust is een zeldzame zaak" en "Weledelzeergeleerd I" is gebruik gemaakt van amateur geluidsopnamen uit de aflevering. Bij de samenstelling van cd-box bleek Harrie Geelen een opname van "Weledelzeergeleerd II" in bezit te hebben. Op de bonus cd staat een in 2013 opnieuw opgenomen versie van "Rust is een zeldzame zaak".

Bekijk en beluister een fragment van "Weledelzeergeleerd I" op Instagram.

Lees terug Deel 15: De Lelijke Slaapster

Lees verder Deel 17: Looie Det van Kalkedot

Publicatiedatum: 5 juni 2019
Laatste aanvulling: 29 november 2025

Screenshots © KRO-NCRV